محسن حاتمی: بحران اقتصادی که ایران طی ۵ سال اخیر با آن مواجه بوده، مخصوصاَ بحران ۲ سال اخیر بیسابقه است. رکود اقتصادی همراه با ناترازیها در نظام بانکی، صندوقهای بازنشستگی به جاری و عمرانی و رشد شدت انرژی و نیاز آب، برق، گاز، بودجه سقف بدهیهای ارزی و ریالی دولت، و موج تورم کنونی که بر اساس گزارش اخیر بانک مرکزی به بالاترین حد خود رسیده است، احساس امنیت خانوادههای ایرانی را خدشهدار کرده. از سوی دیگر گزارشها حاکی از ناترازی و ورشکستگی به دلیل قیمتهای دستوری در شرکتهای پخش عمومی و دولتی، خصوصی، نهادها، و شهرداریهاست.
هر چند در ایران مانند کشورهای توسعه یافته پرونده ورشکستگیها علنی نمیشود و گزارش دقیقی از آنها در اختیار جامعه قرار نمیگیرد، ولی زیر پوست شهر خبرهای بدی از ورشکستگیهای پنهان دیده میشود و تعداد زیادی از آنها منجر به اختلافات همراه با پروندههای قضایی میگردد. تعدادی از کارگاههای کوچک نیز دچار مشکل شدهاند. رشد اینگونه کارگاهها، متوقف شده و اگر هم شکل بگیرند به دلیل عدم ثبات قیمتها و تحریمها دچار ورشکستگی میشوند. فعالیت ساخت و ساز هم به دلیل تورم، کاهش قدرت خرید و نیز کمبود نقدینگی در این بخش با رکود مواجه شده است، گردشگری خارجی نیز با توجه به التهابات و تنشها وضعیت مناسبی ندارد. همه این خبرها در حالی به گوش میرسد که هنوز رسماَ رکود اقتصاد ایران اعلام نشده است و پیش بینی میشود که بحران اقتصادی روز افزون و اوضاع شرکتها از آنچه هست بدتر شود؛ چرا که رکود و تورم همزمان خطرناک است و منجر به تزریق نقدینگی بیشتر به اقتصاد می شود و این دور تسلسل تا فروپاشی اقتصادی پیش میرود، براساس قوانین بالادستی موجود کشور، اعم از چشمانداز و برنامههای ۵ ساله، قانون بودجه، هم اکنون وضعیت ناگواری را تجربه میکنم و به روز مرگی و سعی و خطا افتادهایم.
در این شرایط مقامات سیاسی امیدهای کاذبی میدهند که متأسفانه باور و امید مردم به اصلاح روشها و آیندهای بهتر را از بین میبرد. از جمله اخیراَ علیرغم بلاتکلیفی طرح برقی کردن مسیر ریلی تهران مشهد، روزنامه همشهری در صفحه اول با تیتر نسبتاَ بزرگ از ساخت ایستگاه تبادلی خطوط مترو با مسیر تهران گرمسار – مشهد نوشته است. البته این اقدام کار درستی است و قبلاَ هم در ایستگاه جوانمرد قصاب خط یک متروی تهران چنین تبادل مسافری برای مسیر ورامین انجام میشده است و فکر میکنم هم اکنون هم تبادل مسافر بین راهآهن با ایستگاه مترو در خط یک انجام میپذیرد، ضمناَ هم اکنون خط ۳ مترو در میدان راهآهن تبادل مسافر را انجام میدهد. ولی اینکه به مردم امید دهند که نزدیک ۳ سال دیگر با این مجتمعهای ایستگاهی تبادلی، مسافران از طریق مترو و راهآهن ۴ ساعته با قطار پر سرعت به مشهد میرسند. از همان پزهای عالی با جیب خالی است.
شایان ذکر است فروردین ۱۴۰۲ ایسنا در گزارشی با تیتر «زیر و بم برقی شدن خطوط ریلی» به ریل تهران - مشهد از قول آقای بذرپاش پرداخته که گویا قرار است طلسم برقی شدن این خط ریلی که در سالهای گذشته تلاشهای نافرجامی برای آن انجام شده بشکند. البته سرعت مدنظر حرکت روی همین ریل موجود فعلاَ بیشتر از ۱۶۰ کیلومتر در ساعت نخواهد بود و لذا مسیر فعلی را حداقل حدود ۷ ساعت طی خواهد نمود. قرار بوده برقی کردن و بهینهسازی مسیر با فاینانس چینیها انجام پذیرد که چینیها براساس آخرین خبر از آن کنار کشیدهاند و هنوز خبر دیگری از بازگشت آنها داده نشده است.